บทเรียนภาวะการเป็นผู้นำที่เราสามารถเรียนรู้ได้จากซีรีส์ The Walking Dead

แม้ว่าการรับชมภาพยนตร์จะเป็นกิจกรรมเพื่อการพักผ่อนอย่างหนึ่งที่มุ่งเน้นให้ความบันเทิงเริงรมย์เป็นหลัก แต่ภายในภาพยนตร์ส่วนใหญ่มักสอดแทรกเรื่องราวแง่คิดต่าง ๆ ไว้ หากเราใช้วิจารณญาณในการรับชมก็จะได้รับบทเรียน ประสบการณ์ที่สามารถนำไปปรับใช้กับชีวิตประจำวันของตัวเองได้ต่อไป

ดังเช่นบทเรียนล่าสุดที่ทีมงาน UNLOCKMEN ได้จากการรับชมซีรีส์เรื่อง Walking Dead เกี่ยวกับภาวะการเลือกเป็นผู้นำ ซึ่งเราสามารถเรียนรู้ผ่านตัวละคร Protogonist และ Antagonist ในเรื่องความชัดเจนของการดูแลบริวารของตัวเอง ผ่านวิธีการที่แตกต่างกันออกไป

ต้องยอมรับว่านี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่ Walking Dead พยายามให้แง่คิดกับคนดู เพราะหากใครเป็นแฟนพันธ์ุแท้ของเรื่องนี้ก็คงพอจะทราบว่าตลอดเวลา Walking Dead ได้พยายามสอดแทรกเรื่องของคุณธรรม จริยธรรมการเป็นมนุษย์ จนมันเป็นภาพยนตร์ที่ให้อะไรมากกว่าแค่หนังซอมบี้ไล่ฆ่าคนทั่วไป

*เนื้อหาต่อไปนี้อาจจะมีการสปอยล์บางส่วนของซีรีส์ดังนั้นหากใครไม่อยากสูญเสียอรรถรสควรจะข้ามคอนเทนต์นี้ไป

ใน Walking Dead เราจะสามารถแยกตัวละครสองตัวที่มี conflict กันอย่างชัดเจนนั่นคือนายอำเภอ Rick Grime และ Negan ไบเกอร์ขาโหด ซึ่งเราได้วิเคราะห์พฤติกรรมของทั้งสองอ้างอิงจากงานวิจัยของ Daniel Goleman และทีมของเขาในชื่อ “Leadership that gets results, a landmark 2000 Harvard business review study” โดยพวกเขาได้ศึกษากลุ่มตัวอย่างผู้บริหารถึง 3,000 คน จนสามารถแยกแยะสไตล์ของการบริหารได้ทั้งหมด 6 รูปแบบด้วยกัน มาลองดูกันว่า Rick และ Negan เป็นผู้นำในลักษณะใด

Negan

ตัวละคร Negan จัดได้ว่าเป็นผู้นำในประเภท Commanding Leader หรือผู้นำที่เน้นการสั่งการ “ทำอะไรตามที่ฉันบอก”  Negan จึงมีความเป็นเผด็จการสูง โดยเขามักจะออกคำสั่งแล้วให้ผู้อยู่ใต้บังคับบัญชาปฎิบัติตามในทันที ใครที่เห็นต่างถือว่าผิด Negan สามารถคุมคนได้มากมาย โดยอาศัยความกลัวเป็นที่ตั้ง ตัวอย่างเช่น ตอนที่ Negan สังหาร Abraham และ Glen เพื่อสั่งสอนให้กลุ่มของ Rick รู้ว่าไม่ควรจะมาล้ำเส้น และต้องอยู่ในการควบคุมของเขาเท่านั้น

อีกทั้งผู้นำประเภทนี้จะไม่ยอมสูญเสียการควบคุมเลยแม้แต่นิดเดียว จึงทำให้ค่อนข้างยึดมั่นในคำพูด และใช้อารมณ์ร่วมในการทำงานสูง ซึ่งจะเห็นได้ว่าภายในซีรีส์ Walking Dead ตัวละคร Negan จะมีบทลงโทษเมื่อผลลัพธ์ไม่ได้เป็นดังใจต้องการ  Negan สามารถสั่งฆ่าลูกน้องของตัวเองได้ทันทีเมื่อทำงานล้มเหลว

จุดอ่อนสำหรับการเป็นผู้นำแบบ Commanding คือ การพัฒนาองค์กรในระยะยาว เพราะการที่สั่งการโดยอาศัยอำนาจความกลัวมากจนเกินไป อาจมีสิทธิทำให้คนรู้สึกต่อต้านกับคำสั่งเมื่อเขารู้สึกเห็นต่าง จนอาจจะส่งผลให้เกิดความบาดหมาง อึดอัด ตึงเครียด และเป็นคลื่นใต้น้ำภายในองค์กรได้ ดังเช่นตัวละคร Dwight ที่เริ่มนำความลับขององค์กรออกไปขายให้คู่แข่งฝั่งตรงข้าม

แม้ว่าดูเหมือนการเป็นผู้นำแบบ Commanding จะมีแต่ข้อเสียเต็มไปหมด แต่บางสถานการณ์การนำคนด้วยกลยุทธ์นี้ก็สามารถใช้ควบคุมฝูงชนได้เป็นอย่างดี ตัวอย่างเช่นเวลาที่เกิดวิกฤติ หรือการเปลี่ยนแปลงขึ้นภายในองค์กร ผู้นำประเภทนี้จะสามารถเข้าไปสั่งการคลี่คลายปัญหาได้ทันที ตัวอย่างเหตุการณ์ในซีรีย์ที่เด่นชัดที่สุด ตอนที่เกิดจราจรขึ้นภายในกลุ่ม Savior เหล่าคนงานต่างลุกฮือ เพราะคิดว่า Negan ตายแล้ว แต่เมื่อ Negan กลับมาใช้ไม้แข็งจัดระเบียบความเรียบร้อยทุกอย่างก็กลับไปอยู่ภายใต้ความสงบเช่นเดิม

นอกจากนี้เรายังมีเคล็ดลับแง่มุมดี ๆ ของการเป็นผู้นำสไตล์ Negan ซึ่งแบ่งออกเป็น ดังต่อไปนี้

1. เมื่ออยากให้คนในองค์กรมีส่วนร่วมกับวิสัยทัศน์ของคุณ บางครั้งจำเป็นจะต้องสร้างแรงจูงใจด้วยการมอบรางวัล
2. หากอยากดึงคนที่มีความสามารถมาร่วมงาน ต้องรู้จักเสนอผลตอบแทนที่ไม่สามารถปฎิเสธได้ 
3. หากอยากเอาชนะต้องเรียนรู้ว่าอะไรคือจุดอ่อนของศัตรู 
4. ต้องรู้จักให้โอกาสครั้งที่สอง

Rick Grimes

สำหรับ Rick Grimes ถือว่าเป็นผู้นำที่มีความหลากหลายในตัวเอง เพราะเขาได้รวมคาแรกเตอร์ความโดดเด่นของภาวะผู้นำในหลาย ๆ ด้าน ซึ่งเป็นแบบอย่างที่ดีในการดำเนินรอยตามเข้าไว้ด้วยกัน

Rick Grimes มีความเป็นผู้นำแบบ Affiliative ค่อนข้างสูง เพราะเขามักจะสร้างอารมณ์ร่วมโดยการดึงความรู้สึกของแต่ละคนออกมาหลอมรวมกันจนเป็นกลุ่มคน ซึ่งนิสัยลักษณะนี้เราสามารถเห็นได้ตั้งแต่ช่วงต้นเรื่องที่ Rick ค่อย ๆ นำกลุ่มคนจากสถานที่ต่าง ๆ เข้ามาผนึกกำลังอยู่กับแบบครอบครัว จนทำให้เกิดเป็นลักษณะความเป็นผู้นำในแบบที่สองนั่นคือ Democratic Leader หรือผู้นำที่อาศัยการตัดสินใจแบบมติของคนส่วนใหญ่ต้องมาก่อน จะไม่มีการนำเอาความรู้สึกส่วนตัวมาใช้ในการตัดสินใจทำเรื่องอะไรก็ตาม ซึ่งทั้งสองวิธีการนี้จะทำให้องค์กรมีความยืดหยุ่นสูง สร้างผลกระทบเชิงบวกต่อบรรยากาศในทีม

นอกเหนือจากทั้ง Affiliative และ Democratic ตัวละคร Rick Grimes ก็ยังมีความเป็น Coaching เล็ก ๆ เพราะเขาได้เปิดโอกาสให้ Maggie ได้ก้าวขึ้นมาเป็นผู้นำดูแล Hilltop หรือแม้กระทั่งตอนที่เขาพยายามทำให้ บาทหลวง Gabriel เอาชนะความกลัวก้าวออกมาต่อสู้เพื่อสิ่งที่ถูกต้อง

แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นแม้ทั้งสามวิธีการที่ Rick Grimes เลือกใช้ดูแลคนของเขาจะดูเป็นเรื่องที่ดี แต่มันก็ยังมีจุดอ่อนของทั้งสามกลยุทธ์นี้ คือความเสถียรภาพของอำนาจในการตัดสิน ทำให้คนในทีมอาจมีการหลุดออกซ้าย ขวาบ้างเป็นบางที ตัวอย่างเช่น Rick มักทะเลาะกับ Darly ในหลาย ๆ ครั้ง หรือแม้กระทั่งที่ตัวเขามีปัญหากับ Morgan ในเรื่องทัศนคติที่เห็นไม่ตรงกัน จนพวกเขาต้องขอปลีกวิเวกไปอยู่คนเดียวสักระยะหนึ่ง เนื่องจากการนำคนด้วยวิธี Affiliative และ Democratic จะไม่กล้าทำอะไรเด็ดขาด ต้องรอมติจากเสียงส่วนใหญ่ ซึ่งอาจส่งผลเสียที่ก่อให้เกิดความล่าช้าต่อการทำงานอีกด้วย

โดยที่ Rick Grimes ยังมีแง่มุมบางส่วนของการเป็นผู้นำ ซึ่งเราเห็นว่าน่าจะเป็นประโยชน์ให้สามารถนำไปปรับใช้ได้ นั่นคือ

1. ผู้นำที่ดีต้องออกมาปกป้องทรัพย์สิน และคนในองค์กรของตัวเองในทุกสถานการณ์ 
2. ต้องเชื่อใจ และไว้ใจคนในองค์กร 
3. ไม่ยอมแพ้ และลองแก้ไขใหม่จนกว่าจะสำเร็จ
4. เมื่อทุกคนเริ่มรู้สึกท้อแท้ ต้องสามารถปลุกเร้า และสร้างขวัญกำลังใจขึ้นมาใหม่ให้ได้ 

จากทั้งสองตัวอย่างของการเป็นผู้นำที่เราได้เรียนรู้จากตัวละคร Negan และ Rick Grimes ทีมงานก็หวังว่าจะเป็นประโยชน์ต่อชาว UNLOCKMEN ในการเลือกที่จะเป็นผู้นำให้เหมาะสมกับองค์กรของตัวเองเพราะทั้งหมดนี่เป็นบทเรียนที่เราได้รับจากซีรีส์ Walking Dead ตลอดการรับชมที่ผ่านมา ซึ่งคาดว่าน่าจะไปตรงกับความคิดใครหลาย ๆ คน แต่อันนี้จริงแล้วการเป็นผู้นำที่ดีไม่ควรจะยึดติดเลือกเพียงแบบใดแบบหนึ่ง เพราะผู้นำที่ดีควรจะดึงจุดแข็งของการนำคนในแต่ละประเภทมาเลือกใช้ในเวลาที่ถูกต้อง และนั่นจะทำให้คุณกลายเป็น Perfectionist  Leaders อย่างสมบูรณ์แบบ

source